У Беларусі 2018-2020 гады пройдуць пад знакам Года малой радзімы. Адпаведны ўказ №247 падпісаў Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка, паведамілі БЕЛТА ў прэс-службе беларускага лідэра.
Дакумент прыняты ў мэтах стымулявання сацыяльна-эканамічнага развіцця рэгіёнаў, фарміравання актыўнай грамадзянскай пазіцыі ў насельніцтва, захавання гісторыка-культурнай і духоўнай спадчыны.
Савету Міністраў даручана сумесна з аблвыканкамамі і Мінскім гарвыканкамам распрацаваць і зацвердзіць рэспубліканскую праграму мерапрыемстваў па дадзенай тэматыцы да 2020 года, а таксама забяспечыць каардынацыю дзейнасці дзяржаўных органаў і іншых арганізацый па выкананні названай праграмы.
Як паведамлялася БЕЛТА, пра магчымасць пашырэння часовых рамак правядзення Года малой радзімы Аляксандр Лукашэнка заявіў у красавіку гэтага года на рэспубліканскім суботніку.
- Гэта была мая ідэя (абвясціць Год малой радзімы. - Заўвага. БЕЛТА). Шмат было здагадак. Думаў, трэба ўсё ж такі гэтую тэму падняць. Гэта нават не год малой радзімы, а Трохгодкі, таму што за год мы наўрад ці нешта там пабудуем, створым. Адразу людзей не павернеш. Яны спачатку павінны прывыкнуць, усвядоміць, намеціць сабе нейкія планы, а дзе-то каму-то трэба і грошы зарабіць, каб у сваю малую радзіму ўкласціся, - адзначыў кіраўнік дзяржавы. - І тады я прапанаваў, давайце мы аб'явім гэты Годам малой радзімы і падумаем пра падаўжэнне. Таму гэта толькі старт.
Маральна-патрыятычнае выхаванне дашкольнікаў
Выхаванне асноў грамадзянскасці і патрыятызму ў дзяцей дашкольнага ўзросту.
Патрыятычнае выхаванне падрастаючага пакалення - адна з самых актуальных задач нашага часу. Вялізныя змены адбыліся ў нашай краіне за апошнія гады. Гэта тычыцца маральных каштоўнасцяў, адносіны да падзей нашай гісторыі. У дзяцей скажоныя ўяўленні пра патрыятызм, дабрыні, вялікадушнасьці. Змянілася і стаўленне людзей да Радзімы. Калі раней мы пастаянна чулі і самі спявалі гімны сваёй краіны, то цяпер пра яе кажуць у асноўным негатыўна. Сёння матэрыяльныя каштоўнасці дамінуюць над духоўнымі. Менавіта маральна-патрыятычнае выхаванне з'яўляецца адным з найважнейшых элементаў грамадскай свядомасці, менавіта ў гэтым аснова жыццяздольнасці любога грамадства і дзяржавы, пераемнасці пакаленняў.
Фарміраванне асобы старэйшага дашкольніка немагчыма без выхавання з дзіцячых гадоў павагі да духоўных каштоўнасцяў.
Маральна-патрыятычнае выхаванне можна назваць адным з самых складаных кірункаў па шэрагу прычын:
* Асаблівасці дашкольнага ўзросту,
* Шматаспектна паняцця "патрыятызм" у сучасным свеце,
* Адсутнасць канцэпцыі, тэарэтычных і метадычных распрацовак (характэрнай асаблівасцю многіх даследаванняў з'яўляецца зварот толькі да асобных аспектах праблемы).
Выхаванне патрыятычных пачуццяў у дзяцей дашкольнага ўзросту - адна з задач маральнага выхавання, якая ўключае ў сябе выхаванне любові да блізкіх людзей, да дзіцячага садку, да роднага пасёлка і да роднай краіны.Патрыятычныя пачуцці закладваюцца ў працэсе жыцця і быцця чалавека, які знаходзіцца ў рамках канкрэтнай сацыякультурнай асяроддзя. Людзі з моманту нараджэння інстынктыўна, натуральна і непрыкметна прывыкаюць да навакольнага іх асяроддзі, прыродзе і культуры сваёй краіны, да побыту свайго народа.
Варта ўлічваць, што дашкольнік ўспрымае навакольнае яго рэчаіснасць эмацыйна, таму патрыятычныя пачуцці да роднага пасёлка, да роднай краіне ў яго выяўляюцца ў пачуцці захаплення сваім пасёлкам, сваёй краінай. Такія пачуцці не могуць паўстаць пасля некалькіх заняткаў. Гэта вынік працяглага, сістэматычнага і мэтанакіраванага ўздзеяння на дзіця. Выхаванне дзяцей ажыццяўляецца штосекундна, на занятках, мерапрыемствах, святах, у гульні і ў побыце. Праца будуецца такім чынам, каб яна праходзіла праз сэрца кожнага выхаванца дзіцячага садка. Каханне маленькага дзіцяці-дашкольніка да Радзімы пачынаецца з адносіны да самым блізкім людзям - бацьку, маці, дзядулі, бабулі, з любові да сваёй хаты, вуліцы, на якой ён жыве, дзіцячаму саду, пасёлку.
В.У. Сухамлінскі сцвярджаў, што дзяцінства - гэта штодзённае адкрыццё свету, і таму трэба зрабіць так, каб яно стала, перш за ўсё, пазнаннем чалавека і Айчыны, іх прыгажосці і велічы.
Сістэма адукацыі заклікана забяспечыць выхаванне патрыётаў Беларусі, грамадзян прававой дэмакратычнай, сацыяльнай дзяржавы, якія паважаюць правы і свабоды асобы, якія валодаюць высокай маральнасцю і якія выяўляюць нацыянальную і рэлігійную цярпімасць. Рэалізацыя такой сістэмы немагчымая без ведання традыцый сваёй Радзімы, свайго краю.
Дашкольны ўзрост - найважнейшы перыяд станаўлення асобы, калі закладваюцца перадумовы грамадзянскіх якасцяў, развіваюцца прадстаўлення дзяцей аб чалавеку, грамадстве і культуры. Базавым этапам фарміравання ў дзяцей любові да Радзімы з'яўляецца назапашванне імі сацыяльнага вопыту жыцця ў сваім пасёлку, засваенне прынятых у ім нормаў паводзін, узаемаадносін, далучэнне да міру яго культуры.
Фарміраванне любові да Радзімы пачынаецца з ранняга дзяцінства, з карцінкі ў чытанцы, песні мамы, таго кутка, дзе дзеці жывуць. В. А. Сухамлінскага кажа: «Нельга абудзіць пачуццё Радзімы без ўспрымання і перажыванні навакольнага свету. Хай у сэрца малога на ўсё жыццё застануцца ўспаміны пра маленькім кутку далёкага дзяцінства. Хай з гэтым кутком звязваецца вобраз вялікай Радзімы ».
Як далучыць дзяцей да маральна-патрыятычнаму выхаванню?
1.Приучайте дзіцяці беражліва ставіцца да рэчаў, цацак, кніг. Растлумачыце яму, што ў кожную рэч ўкладзены праца многіх людзей. Беражлівым адносінам да кніг, якія спрыяюць развіццю цікавасці да зместу. Схадзіце з дзіцем у бібліятэку і паглядзіце, як там захоўваюць кнігі. Гэты гульнявы прыём «як у бібліятэцы» дапаможа прывучыць дзіця да асцярожнага стаўлення да кнігі.
2.Дошкольники вельмі рана пачынаюць праяўляць цікавасць да гісторыі краіны, краю. Калі ў горадзе ёсць помнікі, арганізуйце да іх экскурсіі і раскажыце ўсё, што вы ведаеце, пра тое, як шануюць памяць загінуўшых. Па нашай краіне і па ўсім свеце можна здзяйсняць займальныя падарожжа па глобуса, картах і фатаграфіях.
3. Калі ў дзіцяці ёсць будаўнічы матэрыял, можна прапанаваць яму пабудаваць дом. Калі дом пабудаваны, пагуляйце з дзіцем у «наваселле», дапамажыце размясціць лялек, зайчыкаў, мішак. Паглядзіце, ці трывала пабудаваны дом, прыгожы ці, зручны Ці для жылля.
4.Воспитывайте ў дзіцяці паважліва-беражлівыя адносіны да хлеба. Паназірайце за тым, як прывозяць і разгружаюць хлеб. Раскажыце, як вырошчваюць хлеб, колькі працы ў яго ўкладзена змясці з дзіцем пасушыць рэшткі хлеба, зрабіце сухарыкі.
5.Расскажите дзіцяці пра сваю працу: што вы робіце, якую карысць прыносіць плён вашай працы людзям, Радзіме. Раскажыце, што вам падабаецца ў вашым працы.
6.Возвращаясь з дзіцем з дзіцячага садка, прапануеце яму пагуляць у гульню «Хто больш заўважыць цікавага?», «Давай распавядаць адзін аднаму, хто больш заўважыць цікавага па нашай вуліцы. Я бачу, што машыны прыбіраюць вуліцу. А што ты бачыш? "Гульня вучыць назіральнасці, дапамагае фармаваць ўяўленні аб навакольным. Дома прапануеце дзіцяці намаляваць, што больш за ўсё спадабалася.
7.Любовь да Радзімы - гэта і любоў да прыроды роднага краю. Зносіны з прыродай робіць чалавека больш чулым, спагадлівым. Узімку на лыжах, летам на ровары або пешшу, карысна адправіцца з дзіцем у лес, каб палюбавацца яго прыгажосцю, цурчаннем ручая, спевам птушак. Выхоўваючы любоў да роднага краю, важна прывучаць дзіця берагчы прыроду, ахоўваць яе.
Як выхаваць маленькага патрыёта?
Змест патрыятычнага выхавання дашкольнікаў:
* Далучэнне дзяцей да культурнай спадчыны, святах, традыцыям, народна-прыкладным мастацтве, вусным народнай творчасці, музычнаму фальклору, народным гульням.
* Знаёмства з сям'ёй, яе гісторыяй, сваякамі, сямейнымі традыцыям, складанне радаводу; з дзіцячым садам яго хлопцамі, дарослымі, гульнямі, цацкамі, традыцыямі; з горадам, вёскай, яго гісторыяй, гербам, традыцыямі, выбітнымі гараджанамі, сялянам мінулага і цяперашняга часу, дзе захаваліся адметнасці;
* Правядзенне мэтавых назіранняў за станам аб'ектаў у розныя сезоны года, арганізацыя сезоннага земляробчага працы ў прыродзе, пасеў кветак, гародніны, пасадка кустоў, дрэў і іншае;
* Арганізацыя творчай, плённай, гульнявой дзейнасці дзяцей, у якой дзіця праяўляе спагаду, клопат пра чалавека, раслінах, жывёл у розныя сезоны года ў сувязі з прыстасаваннем да новых жыццёвым умовам і штодня, па неабходнасці.
Для больш эфектыўнай работы па выхаванню патрыятызму дашкольнікаў неабходныя следующиепедагогические ўмовы:
- эўрыстычная сераду ў дзіцячым садзе і ў сям'і,
- цеснае супрацоўніцтва выхавальнікаў дзіцячага сада з членамі сям'і,
- падрыхтаванасць педагогаў і бацькоў да вырашэння праблем выхавання патрыятызму дзяцей.
Эўрыстычная сераду характарызуецца насычанасцю станоўчымі эмоцыямі і з'яўляецца для дзіцяці полем для праявы творчасці, ініцыятывы, самастойнасці.
Цеснае супрацоўніцтва выхавальнікаў дзіцячага сада з членамі сям'і выяўляецца ва ўсталяванні даверных дзелавых кантактаў з сем'ямі выхаванцаў; забеспячэнні бацькоў мінімумам псіхолага-педагагічнай інфармацыі, навучанні іх спосабам зносін з дзіцем; забеспячэнні рэгулярнага ўзаемадзеяння дзяцей, выхавальнікаў і бацькоў; уцягванні членаў сям'і ў педагагічны працэс; стварэнні ў дзіцячым садзе і сям'і прадметнай развіццёвай асяроддзя.
Падрыхтаванасць педагогаў да ажыццяўлення працэсу фарміравання патрыятызму мяркуе наяўнасць у іх адпаведнага ўзроўню прафесійнай кампетэнтнасці, прафесійнага майстэрства, а таксама здольнасці да само рэгуляцыі, само настрою на рашэнне пастаўленых задач.
Усе вышэйпададзеныя педагагічныя ўмовы ўзаемазвязаны і ўзаемаабумоўлены.
Калі ў дзяцінстве дзіця адчуваў пачуццё жалю да іншага чалавека, радасць ад добрага ўчынку, гонар за сваіх бацькоў, захапленне ад судотыку з выдатным подзвігам, ён набыў эмацыйны вопыт.
Тым самым будуць пабудаваны шляху для асацыяцый эмацыйнага характару, а гэта з'яўляецца асновай, фундаментам глыбейшых пачуццяў, умовай паўнавартаснага развіцця чалавека.
Выхаванне маленькага патрыёта пачынаецца з самага блізкага для яго - роднага дома, вуліцы, дзе ён жыве, дзіцячага саду.
* Звяртайце ўвагу дзіцяці на прыгажосць роднага горада
* Падчас прагулкі раскажыце, што знаходзіцца на вашай вуліцы, пагаворыце пра значэнне кожнага аб'екта.
* Дайце ўяўленне аб рабоце грамадскіх устаноў: пошты, крамы, бібліятэкі і г.д. Паназірайце за працай супрацоўнікаў гэтых устаноў, адзначце каштоўнасць іх працы.
* Разам з дзіцем бярыце ўдзел у працы па добраўпарадкаванні і азеляненні свайго двара.
* Пашырайце уласны кругагляд
* Вучыце дзіцяці правільна ацэньваць свае ўчынкі і ўчынкі іншых людзей.
* Чытайце яму кнігі пра радзіму, яе героях, пра традыцыі, культуры свайго народа
* Заахвочвайце дзіцяці за імкненне падтрымліваць парадак, прыкладныя паводзіны ў грамадскіх месцах.
